Tarihin seyrini değiştiren sebze: Patates

Bugünlerde çiftçinin elinde kalması ile haberlerde yer alan patatesin tarihte çok önemli ďönüm noktalarında rol üstlendiğini biliyor muydunuz? Hadi bir yolculuğa çıkalım.

Patates, ilk olarak Peru ve Bolivya'da M.Ö. 8.000 ile 5.000 yılları arasında yetiştirildi. Patates, o zamandan beri tüm dünyaya yayıldı ve birçok ülkede temel bir ürün haline geldi. Avrupa'ya 16’ncı yüzyılda iki farklı limandan giriş yaptı:  İspanya ve  Britanya Adaları.

18’nci yüzyılın sonunda Bon Jardinier şöyle yazıyordu: "Hakkında bu kadar çok şey yazılmış ve bu kadar coşku gösterilen bir sebze yok ... Yoksullar bu yiyeceklerden oldukça memnun olmalı. "

Avrupa genelinde, 19’uncu yüzyıldaki en önemli yeni yiyecek, diğer yiyeceklere göre üç büyük avantajı olan patatesti: Kolay bozulmaması, çabuk doyurması ve fiyatının düşüklüğü. Mahsul yavaş yavaş Avrupa'ya yayıldı ve özellikle İrlanda'da yüzyılın ortalarında önemli bir lif kaynağı haline geldi.

Fransız doktor Antoine Parmentier patatesi yoğun bir şekilde inceledi ve Examen chymique des pommes de terres'de (Patateslerin Kimyasal incelemesi- Paris, 1774) patatesin muazzam besin değerini gösterdi.

Kral Louis XVI, yeni mahsulü hevesle tanıttı, Kraliçe Marie Antoinette, bir baloda patates çiçeklerinden oluşan bir şapka taktı.

Prusya kralı Büyük Friedrich, çiftçilerin patates hakkındaki şüphelerinin üstesinden gelmek için çok çabaladı ve 1756'da patatesin ekimini zorunlu kılan resmi bir bildiri yayınladı. Frederick’e Kartoffelkönig (patates kralı) diyenler vardı.

PATATES KAYNAKLI NÜFUS PATLAMASI, SANAYİ DEVRİMİNİ DESTEKLEDİ

Britanya'da patates, 19’uncu yüzyılda Sanayi Devrimi'nin temelini oluşturarak ekonomik kalkınmayı destekledi. Küçük arka bahçelerde yetiştirmesi kolay, ucuz bir kalori ve besin kaynağı olarak hizmet etti. Kömürün kolayca bulunabildiği İngiltere'nin kuzeyinde patates popüler hale geldi, bu nedenle patates kaynaklı bir nüfus patlaması yeni fabrikalar için yeterli sayıda işçi sağladı. Bir dönümlük patates ve tek bir ineğin sütü, bütün bir aileyi tekdüze ama beslenme açısından yeterli bir diyetle beslemek için yeterliydi. Hollanda patates nişastası endüstrisi, özellikle girişimci Willem Albert Scholten önderliğinde 19’uncu yüzyılda hızla büyüdü.

PATATESLERE BULAŞAN MANTAR, BÜYÜK KITLIK'A NEDEN OLDU

Büyük Kıtlık, İrlanda'da 1845 yılında başlayıp 1852 yılında son bulan kitlesel açlık, hastalık ve göç dönemi olarak tanımlanıyor. Yaklaşık 1 milyon kişinin ölümü, hastalanması ve de göç etmesiyle sonuçlanan büyük kıtlığa halkın temel gıda maddesi olan patateslere bulaşan phytophthora infestans mantarı sebep oldu.  1845'te ekilen patatesin yüzde 40'ını, sonraki yıl tamamını yok eden mantar, yalnızca tarladaki değil ambarlardaki patatesleri de etkiledi.

Bunun sonunda halk yedi yıl boyunca açlık çekti. Yedi yıllık kıtlık sona erdiğinde adanın nüfusu yüzde 20-25 oranında azalmıştı. Kıtlık, İrlanda tarihinde bir dönüm noktası oldu. İrlandaca'nın kullanımı azaldı ve çoğunluk İngilizce konuşmaya başladı. Ülke, Britanya'ya bağlı kalmayı savunan Birlikçiler ve bağımsızlığı savunan Ulusalcılar olarak iki gruba ayrıldı. Büyük Kıtlık sonucunda İrlanda milliyetçiliği yükselişe geçti. Tarihçiler, İrlanda tarihini kıtlık öncesi ve kıtlık sonrası olmak üzere ikiye ayırırlar.

Patatesle ilgili eğlenceli bilgiler ve besin değerleri için 

https://www.iyiliksaglikolsun.com/haber/192-patatesle-ilgili-eglenceli-bilgiler.html

Paylaş: